Najlepsze polskie podkasty 2022 roku

W roku 2022 sporo czasu spędziłem na słuchaniu podkastów. Więcej przeznaczyłem go tylko na czytanie książek, jeżdżenie rowerem, spanie i, oczywiście, pracę nad blogiem (którą mogę wykonywać dzięki wsparciu Patronów z Patronite). Postanowiłem więc przygotować zestawienie moich ulubionych podkastów, których słucham najchętniej.

Sprawy społeczne: „Międzymiastowo”

Byłem niezwykle uradowany, gdy odkryłem podkast „Międzymiastowo” Klubu Jagiellońskiego, ponieważ podejmowane tam tematy lokalne rzadko przebijają się szerzej do mediów. Choć stanowić powinny główny problem debat publicznych, to są ignorowane, gdyż „Warszawa” (popularni i głośni dziennikarze, publicyści, influencerzy, politycy) się nimi nie interesuje.

W podkaście „Międzymiastowo” omawiane są takie kwestie, jak mieszkalnictwo, ruch drogowy, zieleń miejska, struktura i topografia lokali usługowych. Tematy te wyrażają w rzeczywistości wiele najrealniejszych i najpilniejszych wyzwań społecznych, demograficznych czy strukturalnych. Powinny być aktywnie omawiane tak, jak robi to Klub Jagielloński w tym podkaście. Ponieważ medium to ma siedzibę w Krakowie, to skupia się przede wszystkim na tym mieście, co jest jego wadą. Mógłby stać się znacznie bardziej międzymiastowy i częściej poruszać sprawy innych wojewódzkich, jak również średnich i małych miast.

Filozofia: „Kroniki odchodzenia od rozumu”

Nie ma zbyt wielu podkastów filozoficznych, więc konkurencja nie jest szczególnie duża. Ale nawet gdyby tak było, sądzę, że „Kroniki odchodzenia od rozumu”, prowadzone przez dr Katarzynę Szumlewicz i Bojana Stanisławskiego, i tak wybijałyby się na pierwszy plan. Dlaczego? Nie ma tam klepania banałów i sloganów, często od dawna nieaktualnych, jakie głoszą rozmaici „liderzy opinii”, „popularyzatorzy filozofii” czy „kołcze”. Nie ma też wyuczonego, nieautentycznego cytowania różnych filozofów. Jest za to skrupulatna analiza bieżących wydarzeń, z odwoływaniem się do filozofii, nauki i wielu nurtów dyskursu publicznego.

Autorzy, jak wskazuje nazwa, opowiadają w podkaście o przykładach, gdy instytucje i osoby teoretycznie stojące na straży wartości, jakimi są uczciwość, rzetelność, zaufanie, racjonalizm, humanizm, odchodzą od nich na rzecz siania dezinformacji, promowania kultu ofiar, ideologii łołk (woke), kumoterstwa i toksycznego, niekonstruktywnego aktywizmu. Dr Katarzyna Szumlewicz i Bojan Stanisławski trzeźwo oceniają np. spór wokół J. K. Rowling i zarzutóy wobec niej o „transfobię”, czy internetowe nagonki na różne osoby, odnajdując w nich głębsze i kluczowe motywy.

Informacje: „Raport o Stanie Świata”

„Raport o Stanie Świata” dość szybko podbił polski Internet, stając się jednym z najczęściej odsłuchiwanych podkastów polskojęzycznych. Nie ma w tym nic zaskakującego, ponieważ jakość wykonania większości prezentowanych materiałów jest na dopieszczonym poziomie technicznym i merytorycznym. Dzięki wysokiemu budżetowi, jakim dysponuje główny autor tego podkastu, Dariusz Rosiak, możliwe jest regularne realizowanie reportaży z wszelkich stron świata, z kolei eksperci wypowiadający się w „Raporcie o Stanie Świata” oferują na ogół rzetelne, analityczne komentarze.

W „Raporcie o Stanie Świata” bardzo doceniam to, że ma też segment pt. „Raport o Książkach” Agaty Kasprolewicz. Ukazujący się raz w miesiącu blok wywiadów, recenzji i prezentacji fragmentów książek niejednokrotnie już skłonił mnie do sięgnięcia po którąś z nich. Jednym z tych tytułów był „Shuggie Bain” – współczesna powieść osadzona w biednej dzielnicy Glasgow, w czasach thatcherowskich. Drugim specjalnym formatem „Raportu o Stanie Świata”, który przyciągnął moją uwagę, był „sezon nieogórkowy”. Adrian Bąk, współtwórca, prowadził w nim pogłębione rozmowy na bardziej specjalistyczne tematy.

Literatura: „Lektury bez cenzury”

Uwielbiam czytać książki, dyskutować o nich oraz słuchać i czytać czyjeś recenzje i analizy. Zdarza się, że przeznaczam wręcz godziny na czytanie opinii i komentarzy dotyczących jakiejś lektury. W formie podkastkowej oraz wideo tworzy je Jakub Kowalik na kanale „Lektury bez cenzury”. Chociaż wolę długie formy, to tamtejsze 15/30-minutowe nagrania też są ciekawe i warte uwagi.

Dla tych, którzy jeszcze nie skończyli edukacji powszechnej, profil ten może przydać się do nauki na lekcje języka polskiego. Dla osób, które tak jak ja szkołę mają dawno za sobą, „Lektury bez cenzury” mogą mieć charakter wręcz sentymentalny. Znajdziemy tam omówienia lektur (jedno z nich skłoniło mnie do ponownego przeczytania „Romea i Julii”, po raz pierwszy od czasów gimnazjum), analizy motywów (np. kwestii cierpienia, samotności, duchów), czy świata przedstawionego (miasta). Mam nadzieję, że kanał ten będzie się rozwijał i z czasem prezentował również inne klasyczne książki, niż jedynie te obowiązujące w szkołach.

Polityka: podkast Ośrodka Studiów Wschodnich

Jeśli chcecie być na bieżąco z polityką międzynarodową, koniecznie odsłuchujcie regularnie podkast Ośrodka Studiów Wschodnich. Eksperci z tejże placówki udzielają w nim wywiadów o krajach, którymi zajmują się jako analitycy. Są to rozmowy m.in. o sytuacji wewnętrznej Mołdawii, polityce zagranicznej Niemiec, działaniach Chin w Europie, rozruchach na Białorusi.

Kiedy media zalewa jakiś gorący news, który zaraz podchwytywany jest przez wspomnianych „liderów opinii” czy influencerów, publikujących na szybko jakieś głupoty w tonie, jakby znali przyszłość (albo produkujących setki głupawych memów), ja spokojnie czekam na podkast Ośrodka Studiów Wschodnich na ten temat i dopiero potem (a także po wysłuchaniu innych podkastów w tym zakresie, np. Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych czy Polityki Insight) wyrabiam swoje zdanie, doceniając ten komfort, że nic nagłego się nie dzieje, i że mogę odłożyć sprawę na kilka dni.

Cyfryzacja: podkast „Panoptykon”

Organizacja „Panoptykon” zajmuje się sprawami bezpieczeństwa cyfrowego, a w szczególności kwestią inwigilacji. Działa w przestrzeni politycznej, prawnej i medialnej, a w ramach tej ostatniej publikuje podkast „Panoptykon”. Jego główna autorka, Katarzyna Szymielewicz (z którą przeprowadziłem kiedyś wywiad o Akcie o Usługach Cyfrowych UE, do odsłuchania tutaj) rozmawia z ekspertami i politykami o tym, co się dzieje w branży cyberbezpieczeństwa.

Główne podejmowane tematy obejmują mocowanie się społeczeństw z korporacjami technologicznymi inwigilującymi ludzi na potęgę, unikającymi uczciwego płacenia podatków czy łamiącymi prawa dotyczące konkurencji i tworzącymi niebezpieczne monopole bądź oligopole. Katarzyna Szymielewicz porusza też problem nielegalnego podsłuchiwania polityków, z aferą z Pegasusem na czele. Znaczenie takich wątków dla przeciętnego człowieka jest coraz większe i, chcąc nie chcąc (raczej nie chcąc) będzie rosło. Osobiście w roku 2022 wsparłem „Panoptykon” także odpisem 1% podatku z rozliczenia PIT.

Na koniec mała autopromocja – od jakiegoś czasu ja również prowadzę podkast pt. „Teoretico”. Zapraszam do niego różnych ekspertów, naukowców i analityków, których pytam o rozmaite sprawy dotyczące świata. Poruszam w nim takie tematy, jak medycyna, psychologia, społeczeństwo. Z moimi gośćmi rozmawiam w duchu humanizmu, racjonalizmu oraz empiryzmu. Są to z reguły rozmowy pogłębione. Trwają od 40 do 140 minut, w sam raz do wysłuchania podczas ćwiczeń, gotowania, sprzątania, spaceru czy dłuższej jazdy.

Blog „To Tylko Teoria” może istnieć i się rozwijać dzięki wsparciu Patronów oraz. Jeżeli chcesz dołączyć do grona mecenasów mojego bloga, zapraszam na mój profil w serwisie Patronite.